и 7-м, Къэбэртае-Бэлкъар Республикэм щылажьэрэ хасэу "Хабзэ" зыфиIорэм хэт нэбгри 5 полициехэм аубытыгъэх, - къеты икъэбархэм ахэтэу «Адыгэ сайтым». Чэщ-зымафэ зытешIэм, ахэм ащыщэу нэбгыриплI къатIупщыжьыгъ ау хасэм итхьэматэу КъокIэсэкъо Мартин pзэраIыгъ. КъокIэсэкъо Мартин Адыгэ Iофым илъэсыбэ хъугъэу чанэу хэлажьэ, ишэн-хабзэ дахэу хэлъхэр щысэ техыпIэу щыт. Адыгэ лъэпкъ Iофым пылъхэр КъокIэсэкъо Мартин къатIупщыжьыным фэбэнэщтых...

На формировании европейской литературы XIX века определенное влияние оказали произведения литературы Кавказа. В немецкой литературе, в частности, появились произведения на восточные темы, это феномен можно объяснить стремлением найти в творчестве восточных авторов чистый идеал гуманного и гармоничного человека. Автор приводит примеры переведенных ею (в соавторстве с Б. Езбеком) с немецкого на адыгейский язык и анализирует их.

гупшысэмрэ язэпхыныгъэ шIэныгъэмкIэ анахь мэхьанэ ин зиIэ ыкIи зэхэфыгъое Iоф. Бзэр ыкIи гупшысэр – бзэшIэныгъэмрэ философиемрэ язы анахьышъхьэ Iофышхоу теориемкIэ зэхэфыгъэн фаеу щыт. Бзэр гупшысэр къырыпIотэнымкIэ ыкIи алъыбгъэIэсынымкIэ амалышIу. Бзэр гупшысэм зэрипсэуалъэр къызыщынафэрэр, пстэуми апэу, гупшысэр зэрэрызэбгъэпэшын ыкIи къызэрэрипIотыкIын плъэкIырэр ары. Ахэр зэгъэшIэн Iофымрэ гупшысэнымрэ къыкIэкIорэ Iофыгъох.

КIэдэу тхылъыр зэхэзгъэуцуагъэр Къэщэжь Анзор, зыдакIорэр Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет – Хасэ. Урысые Федерацием ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм иными, цIыкIуми Белая (Фыжь) ыцIэу псэхъо Iаджи рэчъэ. Джа цIэ дэдэу Белая ыцIэу Адыгэ Республикэм итым ежь ие шъыпкъэу цIэ дахэ – Шъхьэгуащэ – иI. УрысыбзэкIэ ар зэудзэкIымэ «верховная княгиня» къекIы. Ар зыусыгъэр лъэпкъэу мы шъолъырым лъапсэ щызиIэр ары. Псыхъо ыцIэ шъыпкъэм къедгъэзэжьымэ...

умылъэкIынэу зы хэбзэ пытэ бзэзэгъэшIэным хэлъ – цIыфым ищыIэныгъэкIэ шIуагъэ зыхэмылъ бзэр зэригъашIэрэп [1]. Адыгэ гущыIэжъым къызэриIоу – бзэр цIыф лъэпкъым ыпс [2: 36], ащ къикIырэр лъэпкъэу узыщыщым иныдэлъфыбзэ умышIэныр емыкIу. Адыгабзэм идэхагъэ купкIым нэсэу къэдгъэнэныр Iофтхьэбзэшхоу щыт, ау гухэкI нахь мышIэми непэ пштэмэ бзэр зэхапшIэу лъэпкъым кIэрэкIоты. Ар нэрылъэгъу къашIы социологическэ ушэтынхэу зэхатщэхэрэм.

В статье рассматриваются структурные и семантические особенности адыгских имен, способы их образования и причин возникновения. Раскрываются богатства адыгейской антропонимии, значительное влияние на ее развитие со стороны арабской, турецкой, персидской и русской систем личных имен. Итоги исследования: количество адыгов, носящих личные имена восточного происхождения, увеличивается в связи с возрождением национальных традиций...

Абыдэ Хьисэ (сурэтым сэмэгумкIэ ит) – Адыгэкъалэ и «Адыгэ Хасэ» зы купырэ итхьэмэтагъ – КIырмыт Мугдинэу Шъачэ иIэшъхьэтэт игуадзэщтыгъэу, джы зиIоф хьыкумэм зэхифынэу ригъажьэрэм facebook-ым къыщыфэгущыIэ. КъызэриIорэмкIэ, хьыкумэм изэхэсыгъо гъэтхапэм и 12-м щыIэщт, къыIуатэхэри ащ ипэгъокI фэдэх. Джы зэрагъэмысэрэр, еIо Абыдэм, къэхъущт тхьамыкIагъор здишIэжьызэ, цIыфхэр е мылъкур зэрэхэкIодэщтыр къыгурыIозэ, Iофыр лъигъэкIуатэщтыгъэу ары.

хъытыум зэритымкIэ, Урысые хьыкумэтым IэкIыб лъэпкъэгъумэ афэгъахьыгъэ Адыгеим ипрограммэ 2019-2021-рэ илъэсхэм ателъытагъэу ыштагъ. АщкIэ нэбгырэ 20 сэнэхьат гъэнэфагъэхэр яIэу къащэжьнэу къекIы. Ары шъхьаем, ащ икъэбар къэзытхыжьгъэм фэшIы ышIыгъа, IэкIэшIагъа: къыIорэп а нэбгырэ 20-р илъэсищым къакIоцIа къызащэжьыщтыр, хьауми апэрэ илъэс закъуа? Ащ фэдэ упчIэм иджэуап къыпIэкIэхьанэу уфае зэкIэхъурэр, зыкIэ...

щыпсэурэ адыгэхэм Хэсэ щызэхащэн агу хэлъ. Ахэмэ пшъэрылъэу зыфашIыжьынэу аIорэр Европэм зэпхыныгъэмкIэ щызэдэпсэурэ къэралыгъохэм адыгэмэ лъэпкъгъэкIодэу Урыс пэчъыхьэмэ XVIII-XIX лIэшIэгъухэм арашIылIагъэр арагъэштэныр ары. Ащ игугъу къышIыгъ, къызэратхырэмкIэ, Адыгеим къэкIуагъэу KAFFED-ым итхьаматэу Яшар Асланкая. Дунэе Адыгэ Хасэр тиIэу Европэ Хасэм сыдкIэ тыщыкIэрэ, лIэу зыгугъу тшIыгъэм ыIуагъ.

Тыжъ Илкай ыцIэкIэ къэзгъэзэжьыгъэхэм апае гъэпсыгъэ хьакIэщым гъэтхапэм и 1-м Коблэ Муаммэрэу илъэс 20-м ехъукIэ Туркуем къикIыжьи ихэку къэкIожьыгъэу джы хьыкумэ IофкIэ рафыжьын агу хэлъым пае Iэнэ хъурае щашIыгъ. Ежь Коблэ Муаммэр къызэриIотагъэмкIэ, ащ Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Шэрджэсым, Адыгеим щыщхэу лъэпкъ Iофым пылъ нэбгырэ 17 къырищэлIагъ. ЗэIукIэр рэхьатэу, шъырытэу, тынчэу рекIокIыгъ, хэлэжьагъэхэм...