Адыгэ-хъурцэ гуманитар шIэныгъэхэм яупчIэ шъхьаIэхэр Адыгэ шIэныгъэлэжь цIэрыIоу, филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Иуанэкъо Нурбый ишIэжь фэгъэхьыгъ Ныбджэгъу лъапIэхэр, Адыгэ Культурэм Игупчэ шъукъырегъэблагъэ я VI хабзэ хъугъэ дунэе шIэныгъэ сессием шъухэлэжьэнэу. Коронавирусым епхыгъэ пандемием къыхэкIэу Хъурцэ къэралыгъом щаштагъэ ошIэ-дэмышIэ щытыкIэмрэ гъэтхъыхьагъэхэмрэ къахэкIэу...

Адыгэ ябынкIэ купкI зыкIоцIылъ гущыIэжъми, гущыIэ щэрыоми тиIэр бэ. Ахэр зэкIэ щыIэныгъэм къыхэхыгъэх, джары «адыгэм зиIокIэ укIэмыупчIэжь» зыкIаIорэр. Хъугъэ-шIагъэм теIукIыгъэ гущыIэжъым лIэшIэгъухэр зэпечых, ахэмэ алъапсэ хъугъэхэр инахьыбэм хэкIодэжьых, ары гъэнэфэгъуае зыкIэхъурэр. Мыхэмэ къэбарыжъхэр апылъ, илъэсишъэ пчъагъэхэр къызэранэкIыгъэх, хэкум рахыжьыгъэхэу, тадэжь къыщамышIэжьэу...

Нобэ ди къуэш республикэм, Къэрэшей-Шэрджэсым, хъыбар гуауэ къикIащ. Дунейм ехыжащ адыгэ лъэпкъым и япэ бзылъхугъэ еджагъэшхуэ, щIэныгъэхэм я доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик Бэчыжь Лейлэ. Лъэпкъми, хэкуми, литературэми игъуэта хэщIыныгъэр икъукIэ инщ, хьэлъэщ, гуауэщ. Шэрджэс литературэм и тхыдэдж, критик цIэрыIуэ, Къандурым и цIэкIэ щыIэ дунейпсо саугъэтым и лауреат Бэчыжь Лейлэ Iэбубэчыр и пхъур...

лъэпкъым икIэщэкIошхоу Шъэбырыкъо Мунир идунае ыхъожьыгъ. Ар илъэс пчъагъэрэ Иорданием ипарламент сенаторэу щылэжьагъ. Адыгэхэу Иорданием исхэмэ яшIоигъо-яфитныгъэ Iофыгъохэр ыгу етыгъэу къэралыгъо унашъохэр зыщаштэхэрэ Хашимит пэчъыхьэм ипарламенты къыщиIэтыщтыгъэ, щаригъаштэщтыгъэ. Иорданием ит Адыгэ (Черкес) шIушIэ-псэпэшIэ купы, ыкIи Дунэе Адыгэ Хасэм (МЧА) чанэу щылажьэщтыгъэ.

Культурэм Игупчэ Хъурцэм икъэлэ шъхьаIэу Тбылыс дэтым хэлэжьэщтхэр къырегъэблагъэх хабзэ хъугъэ я V-рэ дунэе шIэныгъэ сессием. Коронавирусым епхыгъэ пандемием къыхэкIэу Хъурцэ къэралыгъом щаштагъэ ошIэ-дэмышIэ щытыкIэмрэ гъэтхъыхьагъэхэмрэ къахэкIэу, сессиер мыгъэ тыгъэгъазэм и 25-26 мафэхэм онлайн-шъуашэм илъэу рекIокIыщт. Сессием итематикэ зэкIэ гуманитар шIэныгъэхэр къыхеубытэх мыщ фэдэ лъэныкъохэмкIэ

Чъэпыогъу мазэм и 26-м Къэбэртаем Къетыкъо тIуакIэ зыфаIорэ чIыпIэу Псыхурей инэпкъ Шъыгъо мыжъосыныр зыдэщытым нэбгырэ заулэ щызэрэугъои ТхьэлъэIу щашIыгъ. Мы чIыпIэ дэдэр ары аужыпкъэрэ адыгэ пщы-оркъыдзэу Мэзибл заом хэлэжьагъэмэ ащыщыр зыщыфэхыгъэр. Урысыдзэу фэдэпчъагъэкIэ нахьыбэм гъэбылъыгъэу, хьилагъэу ар къыухъурэи, зыкъыземытым, топхэмкIэ зыщызэхиукIыхьагъэр. А зязгъэукIыгъэхэм

Шамбэ Тарас опсауфэ абхъазхэмкIэ ялъэпкъ лIышъхьацIэ (президент) зыфагъэшъошагъэу Мэзкуу щыпсэущтыгъэм чъэпыогъум и 13-м 82 илъэс ыгъэшIагъэу жъэгъэузым ыпкъ къикIэу сымэджэщым идунай щыхъожьыгъ. ЗыщагъэIылъыжьыщт чIыпIэмрэ мафэмрэ джыри игупсэмэ агъэнэфэгъэп, къатхы къэбарыкIэхэр зыIопщырэ къулыкъухэм. Шамбэ Тарас Абхъаз хэкумкIэ анахь юрист бэлахьымэ ащыщыгъ, СССР-ым илъэхъан къэралыгъошхом...

щыпсэу Адыгэ нэбгрэ 429-м яцIэхэр чIэдзагъэу джэпсалъэ фагъэхьыгъ Къэбэртае-Балъкъэр Республикэм илIышъхьэу КIокIо Казбек. Джэпсалъэм КъокIаскъо Мартин мызэфэныгъэ хэлъэу зэрэдезакIохэр къигъэуцунэу КIокIом зыфагъазэ. Мары джэпсалъэр къыкъочIыпIэ бзэкъотамэкIэ тхыгъэу: Дэ, Тыркум щыпсэу адыгэхэм, хуабжьу ди жагъуэ мэхъур Хэкуми ди дежи фIыуэ щацIыху адыгэ щIaлэ нэс КъуэщIысокъуэ Мартин зэхэзехуэн зэращIыр.

къыщегъэжьагъэу шышъхьэIум и 30-м нэс Къуекъо Налбый ыцIэкIэ зэнэкъокъу зэхащэ, адыгабзэкIэ тхыгъэ рассказ анахь дэгъур къыхахыщт. Iофтхьабзэм кIэщакIо фэхъугъэх «Circassian Repatriation Organization» зыфиIорэмрэ (Канада-Онтарио) АР-м гуманитар ушэтынхэмкIэ иинститутэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэмрэ. Адыгэ Республикэм ит гурыт еджапIэхэм я 9-рэ классым къыщегъэжьагъэу я 11-м нэс ащеджэрэ кIэлэеджакIохэр...

Непэ, жъоныгъуакIэм и 1-м, пчэдыжь пасэу, Адыгэ Республикэм щыщ цIыф хэIуагъэу, Адыгэ хэкум зекIо Iофым хэхъоныгъэ фэзышIыным бэрэ дэлэжьагъэ Бибэ Мурат дунаим ехыжьыгъ. Илъэс 62-рэ иныбжьыгъ. Мыекъуапэ дэт сымэджэщымкIэ егуцафэх ар коронавирус узым ыгъэлIагъэу, ау джыри ар гъэнэфагъэдэдэп, уплъэкIунхэр ашIых. Бибэ Мурат компаниеу «Руфа-Тур» итхьэмэтагъ. Руфабгъо псыефэхыхэм Мурат Адыгэ къужъым,..